Algemeen
HR
Ziekteverzuimmanagement
Binnen Vrouw is het verzuimpercentage in AMC gedaald (4,41%) ten opzichte van het jaar 2020 (4,65%). Voor VUmc komt een vergelijkbaar beeld naar voren, daar is het verzuimpercentage over 2021 (9,17%) ook iets gedaald ten opzichte van het jaar 2020 (10,46%). Kijkend naar de meldingsfrequentie is er sprake van een stijging. In 2020 ligt de meldingsfrequentie in AMC op 1,4 terwijl dit in 2020 op 1,34 lag. In 2021 ligt de meldingsfrequentie in VUmc op 1,4 terwijl dit in 2020 op 1,38 lag. Het totaal aantal ziekmeldingen in 2021 ligt op 383 in AMC en 360 in VUmc. Ten opzichte van 2020 (357 AMC en 393 VUmc) is ook hier sprake van een daling. Indien er sprake is van een langdurig verzuim, is de leidinggevende de casemanager. Die voert in samenwerking met de HR-adviseur en de bedrijfsarts het verzuimbeleid uit.
Jaargesprekken
Wanneer er wordt geïnventariseerd hoeveel jaargesprekken er zijn gevoerd binnen Vrouw, komt naar voren dat in AMC met 66 % in 2021 van de medewerkers gesprekken zijn gevoerd. In 2020 lag dit op 74 %. In VUmc was het aantal geregistreerde jaargesprekken in 2021 gedaald naar 34,67 % ten opzichte van 36,36 % in 2020. HR spoort leidinggevende aan de jaargesprekken tijdig uit te voeren en in te voeren in MijnHR.
Moreel Beraad
Sinds 2011 vinden op het IVF centrum (VUmc) gemiddeld 5 Moreel Beraden/dilemmabesprekingen per jaar plaats, oorspronkelijk geïnitieerd door de afdeling Metamedica, onder leiding van Suzanne Metselaar.
Sinds 2017 organiseert de Commissie Moreel Beraad V&G op structurele basis Moreel Beraden/dilemmabesprekingen op de afdeling V&G, afwisselend op 8B/8C, het IVF centrum of de polikliniek, en sinds 2020 digitaal (per ZOOM). Meerdere commissieleden hebben de opleiding tot ‘Gespreksleider Moreel Beraad’ gevolgd.
Werkwijze
Moreel Beraad is een methode die een team bij morele vragen kan ondersteunen door middel van het gestructureerd bespreekbaar maken van een kwestie binnen het team. De methode biedt de mogelijkheid om met lastige klinische situaties, zoals handelings- en of beslissings -verlegenheid, het niet weten wat goed is, conflicterende waarden, behandelopties of meningen om te gaan.
Het inzetten van Moreel Beraad is een middel, geen doel op zichzelf. Het is gericht op een verbetering van de onderlinge samenwerking en de kwaliteit van zorg door middel van het bevorderen van zowel morele competenties als door middel van het trekken van afdelingsrelevante lessen naar aanleiding van de besproken thematiek. De morele competenties omvatten onder andere: sensitiviteit voor morele kwesties; genuanceerd spreken, luisteren, denken; kritisch-constructief bevragen; gelijkwaardige uitwisseling; doorbreken van routines. Het beoefenen van deze morele competenties in teamverband leidt tot verbetering van het samenwerkingsklimaat, zoals blijkt uit evaluatieonderzoek.
Tijdens een bijeenkomst van anderhalf uur worden met aanwezigen casus uit de dagelijkse praktijk besproken waarbij bv dilemma’s worden ervaren of verschil van mening binnen het team is bemerkt. Aan het Moreel Beraad kan worden deelgenomen door iedereen die op de afdeling werkt (verpleegkundigen, verloskundigen, artsen, administratief medewerkers, co-assistenten en anderen). Iedere deelnemer kan (tevoren) casuïstiek aanleveren, het is niet noodzakelijk dat de casus inhoudelijk medisch van aard is. De bespreking wordt altijd geleid door een gespreksleider, er worden aantekeningen gemaakt op een flip-over en er wordt een geanonimiseerd verslag opgesteld. Dit verslag verschijnt op de M-schijf/PUB/Moreel Beraad V&G en is voor iedereen in te zien. Het verslag wordt niet rondgestuurd.
Aantal en onderwerp
Vier Moreel Beraden vonden plaats in de kliniek
De dilemma’s hadden betrekking op:
- agressie op de werkvloer,
- data aanlevering,
- draagmoeder acceptatie,
- tolk en taalbarrière
Twee Moreel Beraden vonden plaats tijdens de verpleegkundige vervolgopleiding VG.
De dilemma’s hadden betrekking op:
- voortzetten fertiliteitsbehandeling bij twijfel veiligheid thuissituatie
- starten fertiliteitsbehandeling bij dagelijks gebruik alcohol en sigaretten
Overige bijeenkomsten
Er werd deelgenomen aan intervisies/ focusgroepen met andere gespreksleiders georganiseerd vanuit de afdeling Ethiek, Recht en Humaniora (voorheen Metamedica).
Reflectie op de Moreel Beraden 2021
In 2021 werden de bijeenkomsten voor Moreel Beraad wederom wisselend bezocht, met soms 3 deelnemers en soms meer dan 10 deelnemers. Het merendeel van de Beraden vond digitaal plaats. De besprekingen werden opnieuw positief gewaardeerd, ook digitaal, en deelnemers zeggen erover dat het hen denken verrijkt wanneer zij worden aangemoedigd een bepaalde casus of gebeurtenis vanuit verschillende perspectieven te bezien.
De eerste maanden van 2021 werden nog beheerst door maatregelen rondom COVID-19, met de noodzaak Moreel Beraad online te organiseren.
In december 2021 vond de lateralisatie van de afdeling verloskunde en gynaecologie naar locatie Meibergdreef plaats. Deze beweging heeft nog geen ruimte gegeven aan het organiseren van een Moreel Beraad. Wel zijn diverse te bespreken dilemma’s genoemd, en wellicht komen door het samengaan nieuwe dilemma’s aan het licht.
Het mailadres VKCMoreelBeraad@amsterdamumc.nl is in 2021 in werking gegaan. Vanuit dit mailadres worden de uitnodigingen verstuurd. Naar dit mailadres kunnen ook dilemma’s ter bespreking worden gestuurd, of vragen omtrent een te houden Moreel Beraad. Hiervan wordt nog weinig tot geen gebruik gemaakt.
Tot slot staat de theorie en praktijk van Moreel Beraad in steeds meer onderwijs programma’s, in 2021 was dat bij de verpleegkundige vervolgopleidingen VPG, en tijdens de VU minor “Challenges in Women and Child Healthcare” waarbij er duidelijk grotere belangstelling is wanneer het onderwerp tevoren wordt gecommuniceerd. Moreel Beraad blijft ook voor minder extreme en meer-alledaagse dilemma’s een waardevolle vorm voor het verbeteren van reflectie-vermogen van de zorgverlener.
Vooruitblik Moreel Beraad 2022
- Aanbieden van structurele Moreel Beraden (1x per 6 weken, vooruit gepland)
- Zichtbaarder maken van verschillende mogelijkheden tot Moreel Beraad, naast de dilemmamethode, bijvoorbeeld in een korter tijdsbestek. Daarbij moet in acht worden genomen wat het doel is van het Moreel Beraad. Vanuit ethiek-support wordt in het beschikbaar stellen van verschillende methodieken ondersteund.
- Moreel Beraden organiseren over de pijlers en afdelingen heen, bijvoorbeeld met neonatologie